GEBELİKTE ULTRASON KALİTESİNİ NE BELİRLER

Gebelikte ultrason muayenesinin kalitesini belirleyen etkenler, ana olarak 6 başlıkta incelenebilir;

1- Gebelik yaşı: Gebelik yaşı ilerledikçe bebekle ilgili elde edilen bilgi gittikçe artar. Özellikle gebeliğin 16. haftasından sonra bebeğin hem iç hem de dış organları ayrıntılı olarak incelenebilir. Bebekte bulunan yapısal problemler bu haftadan sonra rahatça tanınabilir. Bu nedenle ayrıntılı ultrason denilen bebeğe ait iç ve dış organların ayrıntılı bir şekilde değerlendirildiği fetal anatomik ultrason muayenesi, 16. haftadan sonra yapılabilir. Ancak yine de ayrıntılı ultrason muayenesi için en uygun zaman, 18-22 hafta arasıdır. Çünkü bazı organlar ve özellikle bebeğin kalbi bu haftalarda daha net bir şekilde değerlendirilebilir.
2- Ultrason yapan doktorun bilgi ve tecrübesi: Ultrason yapan doktorun, bu konuda aldığı teorik, pratik eğitim ve bu konudaki deneyimi muayenenin kalitesini belirler.

3- Ultrason cihazının kalitesi: Kullanılmaya başladığı ilk yıllardan bu yana ultrason cihazlarının teknolojisi gün geçtikçe ilerlemiş ve elde edilen görüntü kalitesi gittikçe artmıştır. Dolayısı ile ultrason cihazı ne kadar kaliteli ise problemlerin muayene esnasında saptama olasılığı o derecede artar.

4- Gebenin kilosu ve daha önce geçirdiği ameliyatlar: Kilolu gebelerde veya özellikle karın bölgesinde cilt altı yağ dokusu kalın olan gebelerde, ultrason cihazı iyi olsa bile bebekle ilgili elde edilen görüntülerin kalitesi çok iyi olmayabilir. Yine daha önce karın alt bölgesi ile ilgili ameliyat geçiren (sezaryen, yumurtalık kisti, apandisit gibi) gebelerde de ultrasonla elde edilen görüntü kalitesinde bir azalma olur.

5- Anne karnındaki bebeğin pozisyonu, su kesesindeki su miktarı, plasentanın yerleşimi: Bebek anne karnında genellikle hareket halindedir ve pozisyonu gün içinde defalarca değişir. Bebek anne karnında bağdaş kurmuş veya bacaklarını gövdeye doğru katlamış ise, ayrıca kollarını vücudunun ön kısmında toplamış ise o esnada bebeği ultrasonla muayene etmek zordur. Bebekler anne karnında ve yaşamlarının ilk yıllarında oldukça esnektir. O nedenle ultrason muayenesi esnasında ağız etrafında dolaşan bir ayak görebilirsiniz. Bebek sırtını annenin karnına dönmüş halde duruyor ise yine ultrason muayenesi zordur. Bu gibi durumlarda, muayene esnasında bebeğin uygun pozisyona gelmesini beklemek gerekir. Bazen bu süre uzun zaman alabileceğinden, gebeyi yaklaşık 15 dakika dinlendirmek ve tekrar muayeneye almak gerekebilir. Ayrıca bebeğin içinde bulunduğu kesedeki su miktarı da görüntü kalitesini belirler. Su ultrason dalgalarını çok iyi iletir. Kesedeki su miktarının azaldığı durumlarda görüntü kalitesi azalır ve elde edilecek bilgi azalır. Bebeği besleyen plasentanın (bebeğin eşi) yerleşim yeri de görüntü kalitesini etkiler. Şayet rahimin ön duvarına yerleşmiş ise plasenta, elde edilen görüntü kalitesini azaltır. Plasentanın rahimin arka duvarına yerleştiği durumlarda görüntü kalitesi çok daha iyidir.

6- Gebelik muayenesinde ultrasona ayrılan zaman: Optimal ultrason muayene süresi yaklaşık 20 dakikadır. Ancak yukarıdaki değişkenlere bağlı olarak bu süre 10 dakikaya inebileceği gibi, 1 saate kadar da çıkabilir. Çok nadiren bebeğin pozisyon değiştirmemesine bağlı olarak aynı gün muayenenin tamamlanmaması ve hastanın ertesi gün tekrar çağrılması söz konusu olabilir.